Sayfa Düzeni

KOMPOZİSYON

DEFTER TUTMA
DEFTERLERDE SAYFA DÜZENİ
SINAV KÂĞITLARINDA SAYFA DÜZENİ
SEMİNER VE TEZLERDE SAYFA DÜZENİ

DEFTER TUTMA

Yüksek öğrenimde bilim dalına yönelik programlar takip edildiğinden özellikle branş derslerine ait defterler, mezuniyetten sonra sık sık başvurulacak temel kaynaklardan biri olacağı için özenle yazılmalıdır.

Daha kullanışlı ve güzel bir defter tutmak için aşağıda sıralananlar dikkate alınmalıdır:

1. Gerekiyorsa uygun bir kapla kaplanmalıdır.

2. Ön ve arka kapağın iç kısımlarına hiçbir şey yazılmamalı, karalama yapılmamalıdır.

3. İlk yaprak boş bırakılmalıdır.

4. İkinci yaprağın ön yüzüne sayfa düzenine dikkat ederek sade bir şekilde hangi dersin defteri olduğu ve öğrencinin kimlik bilgileri aşağıdaki örnekte olduğu gibi yazılmalıdır

ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ DEFTERİ

Ayhan YILDIZ

No.: 050385053

Sınıfı: 3

Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü

Edebiyat Fakültesi

5. Defteri daha kullanışlı bir hâle getirmek için kitaplardaki gibi içindekiler oluşturulmalıdır. İçindekileri yazmak için defterin sonunda sayfa ayrılabileceği gibi defterin başında üçüncü yapraktan itibaren yeteri kadar sayfa boş bırakılmalı, konular işlendikçe tıpkı kitaplardaki gibi bu bölüme işlenmelidir.

6. Defterler yazılırken aynı tür kalem kullanılmalıdır. Başlıkları yazmak için kırmızı tükenmez kalem; asıl konuları yazmak için mavi tükenmez kalem seçilmişse defterin başından sonuna kadar aynı tür kalemler kullanılmalıdır.

7. Yazıların bölümlenmesinde, ana başlıkların ve alt bölümlere ait başlıkların sıralanmasında ve yazımında aşağıdaki usullerden biri seçilmelidir:

I. ANA BÖLÜM BAŞLIKLARI
       A. ALT BÖLÜM BAŞLIKLARI
       B. ALT BÖLÜM BAŞLIKLARI
                1. Normal Başlıklar
                2. Normal Başlıklar
                       a) Bir üstteki başlığa (bölüme) göre sıralanacak maddeler
                       b) ......................
1. BÖLÜM BAŞLIKLARI
    1.1. İkinci Derecedeki Başlıklar
    1.2. İkinci Derecedeki Başlıklar
       1.2.1.Alt maddeler
       1.2.2. ....................
       1.2.3. ....................
1) BAŞLIKLAR (veya ana maddeler)
     a) Alt başlıklar (veya maddeler)
            i) Bir üstteki maddeye ait alt maddeler
            ii) .........................
            iii) ........................

Yukarıdaki örnekte aynı derecedeki başlıkların alt alta geldiğine, bir alt başlığın üsttekinden daha içeriden başladığına, kullanılan işaretlere ve bunların yazılış şekline dikkat ediniz.

8. Defter tutma konusunda bir alışkanlık kazanıncaya kadar derslerde ajandaya veya müsvedde kâğıtlara alınan notlar, üzerinden fazla zaman geçirilmeden yukarıda sıralananlara ve sayfa düzenine dikkat edilerek deftere yazılmalıdır.

DEFTERLERDE SAYFA DÜZENİ

Defterdeki yazıların göze hoş görünmesi, defterin daha kullanışlı ve iç açıcı olması için defter tutmada sayfa düzeni de göz önünde bulundurulmalıdır. Defterde sayfa düzeni denince, yazının defter sayfasına kenarlarda bırakılacak boşluklara göre bir kompozisyon içinde yerleştirilmesi akla gelir. Bu konuda herkesçe benimsenmiş ortak biçim olmamakla birlikte, genelde aşağıdaki ölçülere uyulur:
1. Çizgili defterlerde sayfanın üstünde ve altında, üst boşluk ve alt boşluk olarak bırakılan çizgisiz bölümlere yazı yazılmaz. Bazı defterlerde sayfanın solunda dikey bir çizgi vardır. Bu çizginin de sol tarafı boş bırakılır.
2. Büyük boy kareli defterlerde üst boşluk için 6 kare, alt boşluk için 4 kare, ön boşluk için 4 kare ve satır sonu boşluğu için 2 kare boşluk bırakılır. Kareler sayılırken yarım kareler dikkate alınmaz.
Paragraflarda, satır başları üç kare (1,5 cm) içeriden başlatılır. Paragrafların alt alta aynı hizada olacak biçimde başlatılmasına özen gösterilir.
3. Çizgisiz defterler için kenarlarda bırakılacak boşluklar, ikinci maddede kare sayısı olarak verilen ölçülerin santimetreye çevrilmesiyle belirlenir. (1 kare = 0,5 cm)
4. Normal boy defterler için, yukarıda verilen ölçüler 0,5 cm (bir kare) eksik olarak alınabilir.
5. Deftere tarih atmak istenirse tarih, sayfadaki ilk satır çizgisine sağda 1 cm boşluk kalacak şekilde yazılır.
6. Konu bittikten sonra bir satır boşluk bırakılır ve satırı ortalayacak şekilde 2 cm uzunluğunda bir kapatma çizgisi çekilir veya bölüm sonu işareti (***) konur. Kitaplarda olduğu gibi bu çizgiden sonra o sayfaya bir şey yazılmaz. Yeni konuya sonraki sayfadan başlanır.

SINAV KÂĞITLARINDA SAYFA DÜZENİ

Sınav kâğıtlarında sorular ve cevaplar yazılırken her şeyden önce sayfa düzenine ve yazıya dikkat ederek okuyan üzerinde psikolojik olarak olumlu bir izlenim bırakmak son derece önemlidir.
Sınav kâğıtlarındaki sayfa düzeni, (baskı yoluyla çoğaltılacak sınav kâğıtları da dâhil olmak üzere) aşağıdaki ölçülere göre ayarlanmalıdır:
1. Öğrenci, kimlik bilgilerini sol üst köşeye, üstte ve solda 2 cm boşluk bırakarak özelden genele (adı soyadı, numarası, sınıfı, bölümü, okulu) bir sıra takip ederek yazmalıdır.
2. Sınav tarihi, sağ üst köşeye üstte 2 cm, sağda 1 cm boşluk kalacak şekilde yazılmalıdır.
3. Üstte 6 cm boşluk bırakıldıktan sonra satırı ortalayacak şekilde, büyük harflerle hangi dersin sınavına ait soruların sorulduğu belirtilmelidir.
4. Sınav kâğıdının solunda en az 3 cm dosya ve not boşluğu (sol boşluk) mutlaka bırakılmalı, buraya bir şey yazılmamalıdır. Sağ tarafta ise en az 1 cm boşluk (sağ boşluk) bırakılmalıdır. Sayfanın altında ise en az 2 cm sayfa sonu boşluğu olmalıdır.
5. Soru ve cevap numaraları normal satırlardan 2 cm (kâğıdın sol kenarından 5 cm) içeriden paragraf yapılarak yazılmalıdır. Soru veya cevap numarasından sonra nokta (veya parantezin kapama şekli ya da kısa çizgi) konmalı, bunların dışında herhangi bir işaret veya yazma şekli tercih edilmemelidir. (C-4-, C=4=, C:4), 4>, C:4), C- IV, 4≡, 4/ , C-4)- şeklindeki yazımlar yanlıştır.)
6. Bir soruya maddeler hâlinde cevap verilecekse diğer cevap numaralarıyla karıştırmamak için madde numaraları alfabetik olarak harflerle gösterilmelidir.
7. Cevaplar arasında bir satır boşluk bırakılmalıdır. Cevaplara ilave ihtimali varsa (mesela 4. sorunun devamı, 6. sorunun devamı dememek için) yeteri kadar boşluk bırakılmalıdır.
8. İkinci sayfaya geçildiğinde sayfanın üstünde 4 cm boşluk bırakılmalı ve solda bırakılan boşluk da korunmalıdır.
Sınavda ikinci, üçüncü... kâğıtların kullanılması hâlinde kimlik bilgileri bu kâğıtlara da aynı şekilde yazılmalı ve sınav kâğıdı imzalanmalıdır.

SEMİNER VE TEZLERDE SAYFA DÜZENİ

Lisans ve lisansüstü eğitim programlarında öğrencilere yaptırılan seminerler ve tezler için bazı fakülteler ve enstitüler tarafından hazırlanan kılavuzlarda, seminerin veya tezin yazımında uygulanacak sayfa düzeni de ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Bu ölçüler, (genellikle) aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
1. Seminer veya tezde, ciltlenip kesildikten sonra 20 cm x 28,5 cm boyutlarında kalan, en az 75 gramajlı birinci hamur beyaz kâğıt kullanılır. Çoğaltmada kullanılacak kağıdın ölçüleri 21 cm x 29,7 cm ( A4 kağıdı) olmalıdır.
2. Sayfanın üst kenarından en az 3,5 cm, sol kenarından en az 3,5 cm, alt ve sağ kenarından en az 3 cm boşluk bırakılır.
3. Paragraflar, ilk satır girintisi 1 cm, satır aralığı 1,5 olmak üzere iki yana yaslı olarak düzenlenir.
4. Ana başlıklar büyük harflerle yazılır ve altı çizilmez. Ara başlıklar ise küçük harflerle yazılır.
5. Sayfa numaraları, sayfanın sağ üst köşesine yazılır.
Seminer veya tezlerin dış kapağında sırasıyla şu bilgiler bulunur: Üniversitenin adı, enstitü veya fakültenin adı, programın adı, tezin (veya seminerin) adı, hazırlayanın adı soyadı, seminer (doktora veya yüksek lisans tezi) ifadesi, danışmanın adı soyadı, yer ve yıl.
Seminer veya tezlerde dış kapak ile iç kapak arasına boş bir sayfa konur.

Tezlerde sayfa düzeni örneği için tıklayınız.

(Resmî Yazışmalarda Uyulacak Usul ve Esaslar için burayı tıklayınız.)